Realizacja postanowień Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego to obecnie jedno z najważniejszych wyzwań z jakim mierzą się gminy Metropolii Krakowskiej w temacie ochrony środowiska. Wspólnie realizując projekty takie jak Eko Team, przyczyniają się one do wyraźnego zmniejszenia liczby kotłów w ostatnich latach. Warto jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2023 r. posiadanie kotła bezklasowego będzie się wiązać z dotkliwą karą pieniężną. Warto skorzystać z dostępnych dofinansowań i wymienić źródło ciepła przed tą datą.
Tak zadane pytanie tylko z pozoru wydaje się proste. W uproszczeniu można założyć, że wszystkie kotły sprzed 2012 r. to kotły bezklasowe (klasę kotła określa norma PN-EN 303-5:2012). Natomiast te, które zostały wyprodukowane w latach 2012-2017, mogą, a nie muszą spełniać warunków przytoczonej normy. W tych latach ww. norma już obowiązywała, jednak producenci nie mieli obowiązku określać klasy kotłów. W takim przypadku warto sięgnąć do posiadanych przez nas dokumentów, takich jak instrukcja użytkowania; katalog producenta czy świadectwo z badań emisyjności. Jeżeli nie znajdziemy w tych dokumentach potrzebnych informacji, warto zwrócić się bezpośrednio do producenta kotła z prośbą o wyjaśnienia. Od 2017 r. wszystkie kotły powinny posiadać certyfikat lub świadectwo, jednak warto sprawdzić to w sposób wskazany powyżej.
Od 2023 r. podczas kontroli prowadzonych przez pracowników gminy, straż gminną, policję, zgodnie z uchwałą antysmogową, mieszkaniec, który użytkuje kocioł bezklasowy, może zostać ukarany mandatem do 500 zł. Dodatkowo może zostać skierowany wniosek do sądu o ukaranie karą grzywny do 5 tys. zł.
W odniesieniu do miejscowych ogrzewaczy powietrza, m.in. kominków norma nie przewiduje klasyfikacji takiej, jaką stosuje się w przypadku kotłów centralnego ogrzewania. W tym przypadku, od stycznia 2023, kominki, które nie spełniają wymagań w zakresie ekoprojektu lub sprawności cieplnej na poziomie co najmniej 80%, muszą zostać wymienione lub wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu. Wymagania ekoprojektu zostały przyjęte jednolicie dla całej Unii Europejskiej i wprowadzają dla kotłów i ogrzewaczy pomieszczeń minimalne normy emisji pyłu, tlenku węgla, organicznych zanieczyszczeń gazowych oraz tlenków azotu, a także normy efektywności energetycznej.
Koszt wymiany źródła ciepła na pewno należy do stosunkowo wysokich. Jednak miekszańcy Metropolii Krakowskiej nie pozostają bez możliwości pozyskania środków finansowych, które mogą im pomóc w realizacji tego działania. Informację w zakresie wymiany źródła ciepła oraz możliwości uzyskania dofinansowania, mieszkańcy mogą uzyskać u gminnych ekodoradców. Kontakt do nich dostępny jest tutaj. Łącznie w ramach projektu Eko Team zatrudnionych zostało 39 ekodoradców, dostępnych dla mieszkańców Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego.
Jak dotychczas przebiegał proces wymiany kotłów zapytaliśmy jednego z ekodoradców gminnych.
Wymiana pieców bezklasowych w gminie Niepołomice szła dość sprawnie. Do tej pory dokonywana była w ramach programu gminnego. Podpisano 678 na 678 możliwych do zawarcia umów. Do końca kwietnia 2021 rozliczono 487 z nich. Jako Ekodoradcy pomagamy w zakresie doboru dofinansowania do wymiany źródła ciepła, termomodernizacji budynku oraz montażu odnawialnych źródeł energii. Podejmujemy również działania w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej, spotykając się zarówno ze starszymi jak i młodszymi mieszkańcami gminy. Największe trudności jakie napotykają mieszkańcy to skomplikowane procedury oraz znaczny stopień formalizacji i elektronizacji programu Czyste Powietrze, aktualnie umożliwiającego otrzymanie dofinansowania. Osoby starsze, które wymianę pieców mają jeszcze przed sobą, często nie posiadają koniecznych do złożenia wniosku adresów e-mail ani kont bankowych.
Polski Alarm Smogowy w ramach inicjatywy 600 uruchomił licznik odliczający dni do wejścia w życie uchwały na terenie województwa małopolskiego oraz wskazujący liczbę urządzeń, jakie pozostały do wymiany w Metropolii Krakowskiej.
Licznik, dostępny na stronie www.krakowskialarmsmogowy.pl. Jest również dostępny na stronie www.licznikkopciuchow.pl