27 października 2022 r. odbyło się już siódme w tym roku spotkanie Forum Rozwoju Gospodarczego Metropolii Krakowskiej. W spotkaniu jako goście specjalni uczestniczyli przedstawiciele Zarządu Dróg Miasta Krakowa oraz Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Krakowie.

Fundusze Europejskie wspierające rozwój gospodarczy:

Pierwszym z omawianych podczas forum tematów były założenia nowych programów operacyjnych, które będą mieć decydujący wpływ na rozwój gospodarczy regionu. W pierwszej kolejności Pani Aneta Foryś z Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Krakowie skupiła się na prezentacji założeń programu krajowego Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 21-27.

Program FENG 21-27 zatwierdzony został przez Komisję Europejską 27 września 2022 r. Stanowi on kontynuację dwóch wcześniejszych programów Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020. Łączny budżet programu to ok. 7,9 mld euro, a pierwsze konkursy powinny ruszyć w I kwartale 2023 r. Co ważne konkursy prowadzone będą w sposób ciągły i wstrzymywane tylko w momencie dużych zatorów w rozpatrywaniu wniosków.

Główne założenia programu to wsparcie całego procesu badawczo-rozwojowego oraz wsparcie przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju. Nowością w programie jest pojęcie mid-capsów, czyli przedsiębiorstw pomiędzy średnimi a dużymi przedsiębiorstwami, które będą mogły korzystać ze wsparcia na lepszych warunkach niż duże przedsiębiorstwa.

Warto wiedzieć, że w ramach programu będzie obowiązywało:

• wsparcie modułowe – badania i wdrożenie będą realizowane w ramach jednego projektu, a sama liczba modułów, z których będzie się składał projekt ma być dostosowana do potrzeb przedsiębiorcy:
  • moduły obowiązkowe – Praca B+R lub Infrastruktura B+R,
  • moduły dodatkowe – Wdrożenie, cyfryzacja, internacjonalizacja (promocja zagraniczna), rozwój kompetencji pracowników i osób zarządzających.
• podział na instytucje udzielające wsparcia ze względu na wielkość przedsiębiorstw:
  • Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości – wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw,
  • Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – wsparcie dla dużych przedsiębiorstw
    i konsorcjów,
• duży nacisk na cyfrową i zieloną transformację przedsiębiorstw,
• w ramach budżetu Programu ok. 900 mln EUR zostanie przeznaczonych na rzecz rozwoju obszarów wiejskich lub sektora rolno-spożywczego.
• szczegółowy zakres, forma oraz kwota wsparcia przeznaczonego na te cele zostanie określona na etapie przygotowania Szczegółowego opisu priorytetów FENG.

Równie istotnym tematem poruszonym podczas spotkania były założenia programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 21-27, który może zostać zatwierdzony przez Komisję Europejską jeszcze w tym roku. Podczas prezentacji skupiono się na środkach wspierających rozwój gospodarki.  W priorytecie pierwszym dotyczącym badań i rozwoju przedsiębiorczości szczególnie ciekawe wydaje się być wsparcie dla infrastruktury badawczej sektora nauki, które w tej perspektywie finansowej ma mieć konkretny finansowy wymiar. Warto również zwrócić uwagę na możliwości realizacji projektów z zakresu e-administracji i cyberbezpieczeństwa, szczególnie w kontekście raportu dotyczącego cyfryzacji urzędów miast. Ważne jest również to, że w ramach priorytetu 1 promowane będą przedsięwzięcia służące zwiększeniu podaży nowych rozwiązań wspierających transformację gospodarki w kierunku przemysłu 4.0, oraz realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym i niskoemisyjnej. Istotną zmianą w stosunku do wcześniejszej wersji programu jest przeniesienie projektów z zakresu tworzenia lub rozbudowy stref aktywności gospodarczej (SAG), w tym wyposażenia w niezbędną infrastrukturę techniczną, budynki oraz tworzeni wewnętrznych układów komunikacyjnych do priorytetu 7: Fundusze Europejskie dla wspólnot lokalnych.

Krakowski Szybki Tramwaj w modelu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego:

W drugiej części spotkania Dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa Pan Marcin Hanczakowski przedstawił uczestnikom spotkania kluczowe informacje związane z realizacją inwestycji publicznej w trybie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Członkowie forum dowiedzieli się jak w praktyce wyglądało przygotowanie się Zamawiającego do realizacji największego w Europie przedsięwzięcia w tej formule, której wartość przekracza 1 mld 200 mln złotych.

Mogliśmy usłyszeć m.in. o najważniejszych korzyściach z perspektywy miasta z realizacji inwestycji w formule PPP, do których można zaliczyć:

• brak obciążenia zdolności kredytowej zamawiającego i rozłożenie płatności na wieloletnią współpracę z partnerem prywatnym,
• odpowiednie zbilansowanie ryzyk, dzięki któremu partner prywatny zobowiązany jest do utrzymania infrastruktury w odpowiednim standardzie, dzięki czemu zminimalizowane zostają przerwy w funkcjonowaniu ruchu tramwajowego na tej linii,
• maksymalizację wykorzystania doświadczenia strony prywatnej do budowy nowoczesnej infrastruktury,
• obniżenie kosztów inwestycji w całym cyklu jej życia,
• odliczenie kosztów VAT,
• możliwe skorzystanie z dofinansowania unijnego – przejście na model hybrydowego partnerstwa publiczno-prywatnego i ograniczenie wkładu własnego partnera publicznego,
• możliwość pomniejszenia wynagrodzenia partnera prywatnego w przypadku wykorzystania powierzonej infrastruktury do działalności komercyjnej – dalsze obniżenie wkładu własnego.

W trakcie prezentacji uczestnicy forum mieli również możliwość prześledzenia poszczególnych etapów od przygotowania przedsięwzięcia, poprzez dialog techniczny, zamówienie publiczne i dalsze etapy, aż do stanu obecnego. Jednocześnie  szczegółowo opisano zakładane efekty przedsięwzięcia wraz z wpływem inwestycji na poprawę jakości zieleni w mieście, udogodnienia dla rowerzystów czy wpływ na siatkę połączeń komunikacyjnych. Prelegent podkreślił pozytywną rolę doradztwa przy przygotowywaniu realizacji inwestycji w tej formule ze strony Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Jednocześnie rekomendował każdej z jst zainteresowanych tą formą realizacji inwestycji do korzystania z doradztwa.

Podsumowując swoje wystąpienie dyrektor Hanczakowski wskazał, że realizacja inwestycji w tej formule jest przedsięwzięciem wymagającym, jednak bardzo korzystnym dla samorządu i umożliwiającym podniesienie jakości świadczonych usług przy jednoczesnym obniżeniu kosztów samej usługi. Dlatego na podstawie swojego doświadczenia rekomenduje wszystkim samorządowcom zainteresowanie się tą formułą, gdyż z pewnością jej umiejętne wykorzystanie będzie jednym z czynników wpływających na rozwój gospodarczy regionu.

Podsumowanie:

Szukanie bardziej efektywnych sposobów realizacji inwestycji publicznych, wykorzystujących finansowanie zewnętrzne wydaje się nieuniknione, biorąc pod uwagę sytuację makroekonomiczną. Najbliższe lata pokażą czy samorządy są w stanie efektywnie korzystać z takich instrumentów jak hybrydowe partnerstwo publiczno-prywatne. Metropolia Krakowska jako miejsce do twórczej wymiany wiedzy planuje przeprowadzenie w grudniu tego roku wspólnie z World Bank Group warsztaty dla przedstawicieli gmin, które będą kontynuacją tematyki poruszonej podczas październikowego Forum Rozwoju Gospodarczego. Szczegóły już wkrótce.