W dniu 19 października br. odbyło się ostatnie już w tym roku spotkanie online zorganizowane w ramach Forum Rozwoju Gospodarczego Metropolii Krakowskiej. Jego celem było podsumowanie tegorocznych efektów pracy Forum.
Pierwszym z tematów omawianych podczas spotkania był raport z wizyt w gminach naszej Metropolii, które odbyliśmy na przełomie 2020 i 2021 r. Podczas spotkań rozmawialiśmy o wyzwaniach z którymi spotykają się na co dzień w obszarze rozwoju gospodarczego pracownicy gminni. Główne wyzwanie społeczne i gospodarcze gmin Metropolii Krakowskiej, które wybrzmiało bardzo mocno to suburbanizacja i związane z nią rosnące zapotrzebowanie na usługi publiczne. Jest to problem, który narasta z roku na rok i wywołuje presje inwestycyjną na poszczególnych gminach, dlatego powinniśmy szukać jego rozwiązania ponadlokalnie.
Podczas spotkań mogliśmy przekonać się również, że przygotowanie odpowiedniej oferty inwestycyjnej przez gminy Metropolii Krakowskiej wymaga umiejętności współpracy z różnymi podmiotami publicznymi i prywatnymi w celu regulacji stanów prawnych nieruchomości i zapewnienia im odpowiedniej infrastruktury. Sam proces regulacji jest mocno czasochłonny i pracochłonny. Dlatego podczas spotkań wybrzmiała potrzeba budowania banku wiedzy i wzajemnej wymiany doświadczeń, która może pomóc przyspieszyć pewne działania regulacyjne oraz związane z zapewnieniem odpowiedniej infrastruktury. Ciekawym pomysłem, który pojawił się podczas spotkań jest powołanie spółki celowej, która przy zapewnieniu odpowiedniego kapitału i uprawnień byłaby odpowiedzialna za tworzenie oferty inwestycyjnej Metropolii Krakowskiej. Właśnie taki model funkcjonował przy tworzeniu stref aktywności gospodarczej w Skawinie i Niepołomicach i pozwolił stworzyć konkurencyjną ofertę inwestycyjną gmin w stosunkowo krótkim czasie. Być może jest to kierunek warty rozważenia w przyszłości.
Ważnym wnioskiem z odbytych spotkań jest to, iż samo przygotowanie oferty inwestycyjnej i sprzedaż terenów bez odpowiedniego zabezpieczenia interesów gminy może spowodować, że pomimo iż w danej strefie aktywności gospodarczej znajdują się duże niezagospodarowane tereny inwestycyjne, to brak jest mechanizmu, który nakładałby na inwestora obowiązek ich zagospodarowania. W tym kontekście niezmiernie istotne jest budowanie wspólnych standardów tworzenia i zarządzania terenami inwestycyjnymi w oparciu o dotychczasowe doświadczenia i dobre praktyki.
Dzięki spotkaniom mogliśmy się również przekonać, że różnorodność gmin MK jest ich przewagą ale wymaga ciągłej pracy, gdyż poza nielicznymi wyjątkami, brak jest w gminach Metropolii Krakowskiej linku pomiędzy samorządem a biznesem. Dobrą praktyką jest tworzenie w gminach rad przedsiębiorczości lub podobnych struktur, które mogą stać się łącznikiem pomiędzy urzędem miasta lub gminy a przedstawicielami lokalnych przedsiębiorców i ważnym głosem przy podejmowaniu decyzji wpływających na lokalną gospodarkę. Ważne również jest zapewnienie w takim gremium głosów zarówno małych, średnich jak i dużych firm.
Ważnym wnioskiem ze spotkań było również to, że ze względu na brak w części gmin Metropolii Krakowskiej stanowisk, które zajmowałyby się wyłącznie obsługą przedsiębiorców rekomenduje się tworzenie pakietów informacyjnych, w formie drukowanej i cyfrowej, które wskazywałyby przedsiębiorcom gdzie mogą uzyskać pomoc np. prawną lub finansową na zakładanie czy rozwój ich działalności.
Kolejnym z omawianych podczas spotkania raportów, które udało się nam wypracować w tym roku był raport z badań benchmarkingowych, w których porównano Krakowski Obszar Funkcjonalny z innymi obszarami metropolitalnymi w kraju i za granicą. Dzięki temu uzyskaliśmy wiele przydatnych informacji, które pomogą nam wdrażać model rozwoju gospodarczego naszego obszaru.
Z raportu mogliśmy się przekonać, że naturalną przewagą konkurencyjną w stosunku do innych metropolii jest nasze położenie geograficzne w centrum Europy. Ma to szczególne znaczenie przy ciągle rozbudowywanych szklakach transportowych i kurczących się łańcuchach dostaw. Dużym atutem Metropolii jest prężnie działające lotnisko, z dużą liczbą destynacji międzynarodowych, co może mieć kolosalne znaczenie, szczególnie przy rozbudowywaniu portu lotniczego w kierunku transportu ładunków i logistyki przemysłowej.
Czynnikiem mocno podkreślanym w badaniu była dostępność i produkcja wysoko wykwalifikowanych kadr, które zapewniają przewagę konkurencyjną i przyciągają inwestorów a co za tym idzie mają bezpośredni wpływ na rozwój regionu. W tym aspekcie Metropolia Krakowska jest obszarem o świetnych osiągnięciach. Na uwagę zasługuje szczególnie liczba studentów i absolwentów uczelni technicznych.
Wyzwaniem, które stoi przed wszystkimi metropoliami jest konieczność zbudowania wizerunku obszaru metropolitalnego, który będzie atrakcyjny dla osób w młodym wieku (pomiędzy 18-30 lat) poszukujących nowego miejsca zamieszkania (cele edukacyjne oraz zawodowe) oraz chcących realizować potrzeby rozrywkowe i turystyczne. Jest to bezpośrednio związane ze światowymi trendami demograficznymi mówiącymi o wyludnianiu się miast i starzeniu się społeczeństwa.
Najważniejszymi wyzwaniami, z którymi musimy sobie poradzić jako metropolia jest zanieczyszczenie powietrza, chaos planistyczny oraz suburbanizacja. Szczególnie wysokie tempo zabudowywania wolnych przestrzeni przy niskiej dostępności terenów inwestycyjnych oraz niewystarczającej infrastrukturze towarzyszącej powoduje szereg problemów – od braku zgody na lokowanie inwestycji przemysłowych aż do braku wystarczającej liczby terenów biologicznie czynnych czy kumulujących się oczekiwań społecznych co do usług publicznych.
Wyzwaniem, któremu należy przeciwdziałać są właśnie niekorzystne zmiany demograficzne, i co za tym idzie konieczność większej aktywizacji osób 50+ na rynku pracy. Ważne jest również rozwijanie kompetencji związanych z obsługą inwestorów w urzędach gmin Metropolii. Szczególnie opieka poinwestycyjna jest obszarem, w którym diagnozuje się największe trudności, nie tylko na poziomie lokalnym.
Po rozwiązaniu problemów wewnętrznych należy poszukiwać możliwości intensyfikacji współpracy z partnerami zewnętrznymi. Naturalnym partnerem dla Metropolii Krakowskiej jest Metropolia Górnośląsko-Zagłębiowska. Utworzony w ramach ścisłej współpracy ośrodek gospodarczy byłby znaczącym w skali międzynarodowej. Wymiana wiedzy, zasobów oraz lepsze możliwości w zakresie dopasowania oferty dla potencjalnych inwestorów to tylko niektóre z możliwych do uzyskania synergii. Żeby sukces takiego partnerstwa był możliwy, konieczne jest oparcie go o analityczne i probiznesowe podejście. Tylko współpraca na bazie twardych kompetencji daje szansę na pominięcie elementów rywalizacji i zaszłości kulturowych.
W 2021 roku udało się nam też odbyć 4 spotkania online dla firm z gmin Metropolii Krakowskiej: Niepołomice, Skawina, Wielka Wieś, Zabierzów a także jedno szkolenie, organizowane we współpracy z MARR S.A. a także spotkanie: „Postaw na innowacje z Metropolią Krakowską” - organizowane w ramach Małopolskiego Festiwalu Innowacji. Spotkania spotkały się z bardzo pozytywnym odbiorem. Wzięło w nich udział ponad 150 uczestników, którzy w ankietach ewaluacyjnych podkreślali, że tego typu aktywności umożliwiają im kontakt z przedstawicielami lokalnej administracji, poznawanie się nawzajem i poszerzanie wiedzy odnośnie oferty wiodących instytucji otoczenia biznesu w Małopolsce. Spotkania dla przedsiębiorców w formie online nigdy nie będą tak dobre jak spotkania osobiste. Jednakże mając na uwadze zmieniające się modele pracy, wpływ digitalizacji na rozwój przedsiębiorstw oraz oszczędność czasu związaną z możliwością spotykania się online, stanowią one ciekawe uzupełnienie możliwości odbywania spotkań tradycyjnych. Jeżeli dodatkowo przynoszą one dla uczestników walor informacyjny i edukacyjny, to na pewno warto się spotykać.
Promocja Gospodarcza Metropolii Krakowskiej to nie tylko działania związane z poznawaniem potencjału samej metropolii oraz stowarzyszonych w niej gmin ale również działania skierowane do bezpośrednich odbiorców oferty, czyli potencjalnych inwestorów i działających tu przedsiębiorców. W sierpniu 2021 roku minął rok od uruchomienia platformy promującej gospodarczo Krakowski Obszar Funkcjonalny. Umieszczamy na niej na bieżąco najważniejsze informacje związane z ofertą inwestycyjną, ofertą skierowaną przez wiodące instytucje otoczenia biznesu do przedsiębiorców czy też informacje przydatne do podejmowania decyzji biznesowych. Z kolei we wrześniu 2021 r. zakończyliśmy prace nad opracowaniem w formie drukowanej i cyfrowej publikacji o regionie zawierającej kluczowe informacje dla potencjalnych inwestorów. Wydana w wersji polskiej i angielskiej publikacja ma stanowić pierwsze źródło informacji – punkt styku – zachęcający do kolejnych kontaktów z marką gospodarczą Metropolii. W proces jej przygotowania byli bezpośrednio zaangażowani przedstawiciele gmin, w tym uczestnicy Forum Rozwoju Gospodarczego.
Bardzo ważną częścią spotkania była prezentacja przez przedstawiciela spółki Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A., lidera projektu KMA4Business, dotychczasowych efektów międzynarodowej promocji gospodarczej Metropolii Krakowskiej. Podczas prezentacji mogliśmy usłyszeć m.in. o organizacji gospodarczych misji zagranicznych, prezentacji w światowych centrach obsługi inwestycyjnej czy imprezach targowo-wystawienniczych. Mogliśmy się również przekonać jak duży wpływ na takie działania ma pandemia COVID-19. Bardzo ważne było usłyszenie tego, jak wygląda od kuchni przygotowanie się do takiej imprezy, jak ważne jest posiadanie aktualnej informacji o ofercie inwestycyjnej i co dają profesjonalnie przygotowane materiały promocyjne w bezpośrednim kontakcie.
Tworzenie spójnych, aktualnych i jednolitych materiałów promocyjnych po pierwsze umożliwia prezentację aktualnej oferty inwestycyjnej Metropolii na wydarzeniach krajowych i międzynarodowych, a także w codziennych kontaktach z inwestorami a dodatkowo daje doskonałe źródło informacji o potencjale inwestycyjnym MK. Dzięki temu pojawia się również możliwość tworzenia różnorodnych materiałów cyfrowych i promowania ich dostępnymi kanałami a także wpływania na postrzeganie przez poszczególnych odbiorców informacji Metropolii. Ostatnia część spotkania dotyczyła propozycji stworzenia wspólnych, jednolitych materiałów, które mogłyby być rozdysponowywane przez poszczególnych członków Metropolii oraz partnerów wśród potencjalnych inwestorów. Podczas spotkania zaprezentowano jak takie materiały mogłyby wyglądać i następnie zebrano opinie członków forum w przedmiotowym temacie. Na pewno warto jest rozwijać ten pomysł w ramach działalności Forum.
Forum Rozwoju Gospodarczego Metropolii Krakowskiej umożliwia pracownikom poszczególnych gmin Metropolii poznanie się nawzajem i wymianę wiedzy i doświadczenia z osobami zajmującymi się podobnymi tematami w innych gminach Metropolii Krakowskiej. Na spotkania forum są również zapraszani przedstawiciele wiodących krajowych i regionalnych Instytucji Otoczenia Biznesu. Daje to możliwość wymiany dobrych praktyk w zakresie obsługi inwestora, przedsiębiorczości czy innowacji. Dotychczasowe prace forum pokazują, że warto się spotykać i tworzyć rozwiązania, które rozwijają gospodarczo Metropolię Krakowską.