O ile w ciągu ostatnich kilkunastu lat liczba turystów odwiedzających Województwo Małopolskie systematycznie rosła, to pandemia koronawirusa odwróciła ten trend. W marcu 2020 r., na skutek uznania przez WHO wirusa SARS-CoV-2 za zagrożenie światowe, wprowadzone zostały pierwsze obostrzenia, które w pierwszej kolejności przede wszystkim dotknęły branżę turystyczną. Ograniczenia w przemieszczaniu się oraz zamknięcie noclegowych obiektów turystycznych w całym kraju miało bardzo negatywne skutki dla branży, które odczuwalne będą na pewno jeszcze przez wiele miesięcy.

 Przez pandemię ruch turystyczny spadł w całym województwie:

 Niestety najważniejszym branżowym efektem koronawirusa, odczuwalnym przez cały zeszły rok był spadek ruchu turystycznego w Małopolsce o 14% w relacji do 2019. Ogółem województwo odwiedziło 15,37 mln osób, co odpowiada rozmiarowi ruchu turystycznego sprzed 2017 roku. Ze względu na obostrzenia takie jak zamknięcie granic czy obowiązkowa kwarantanna dla przyjeżdżających do kraju, znacznie bo aż o 62% zmniejszyła się liczba  turystów zagranicznych, która wyniosła 1,44 mln osób. Najbardziej w tym zakresie ucierpiała popularna w Małopolsce turystyka biznesowa i turystyka medyczna. Pewnym pocieszeniem jest to, że rozmiary krajowego ruchu turystycznego ograniczone zostały tylko o 1% (ze względu na ok. dwukrotny przyrost liczby jednodniowych odwiedzających), tj. ukształtowały się na poziomie 13,93 mln osób. Z uwagi jednak na fakt, że byli to w przeważającej większości turyści jednodniowi, wpływy z ich pobytu w regionie także były zdecydowanie mniejsze.

 Turysta jednodniowy a turysta nocujący:

 Zmiany wywołane pandemią ujawniły się również w strukturze ruchu turystycznego w Małopolsce w poprzednim roku. Mianowicie tylko połowę ogółu odwiedzających region (7,66mln osób) stanowili turyści nocujący w regionie, podczas gdy w latach wcześniejszych udział ten wynosił ponad 75%. Oczywiście zdecydowanie większy odsetek nocujących charakteryzował ruch przyjazdowy z zagranicy. Było to prawie 88% turystów czyli 1,26 mln osób. Natomiast spośród ogółu krajowych odwiedzających Małopolskę tylko 46% było turystami nocującymi co oznacza, że tylko 6,4 mln Polaków w 2020 roku nocowało w regionie. W tej statystyce odnotowano szczególnie drastyczny spadek, gdyż w roku 2019 udział ten wynosił 74%.

Jak wyglądał ruch turystyczny w województwie w 2020 roku?

Pandemia odcisnęła swoje piętno przede wszystkim na liczbie turystów nocujących w Małopolsce. Jej spadki były zdecydowanie większe niż liczby odwiedzających ogółem. Mianowicie w relacji do roku wcześniejszego, w 2020 roku liczba wszystkich nocujących w regionie zmniejszyła się o prawie 45% i była to najmniejsza wielkość w całym badanym okresie 11 lat. Jeszcze większy spadek miał miejsce w odniesieniu do turystów zagranicznych o prawie 64% i również była to najmniejsza wielkość w całym analizowanym okresie. Z kolei liczba Polaków nocujących w Małopolsce zmniejszyła się o ponad 38%, przez co okazała się analogiczna jak w 2010 roku. Wpływ pandemii widoczny był ponadto w strukturze turystów z uwagi na miejsce noclegu (Kraków lub inna miejscowość w Małopolsce). Mianowicie tylko 55% turystów w regionie w 2020 roku (4,185mln osób) stanowili ci, którzy nocowali w Krakowie (w latach poprzednich było to ponad 70%). Wśród nich zdecydowanie przeważali(prawie 84%) turyści krajowi 3,51 mln osób, którzy stanowili prawie 55% wszystkich turystów odwiedzających Małopolskę (w latach ubiegłych udział ten kształtował się na poziomie ok. 70%). Turystów zagranicznych przyjeżdżających do Małopolski i nocujących w Krakowie w 2020 roku było natomiast zaledwie 0,675 mln osób, tj. prawie 54% ogółu turystów zagranicznych w Małopolsce (w latach wcześniejszych odsetek ten mieścił się w granicach 86-96%). Kolejną konsekwencją pandemii w 2020 roku był znaczny, tj. ponad dwukrotny wzrost liczby gości jednodniowych w Małopolsce, przez co osiągnęła ona rekordową dotąd wielkość 7,71 mln osób. Na dodatek stanowili oni ponad 50% całego przyjazdowego ruchu turystycznego w 2020 roku, podczas gdy w latach ubiegłych było to tylko w granicach 20-25%. Ponad dwukrotnie w relacji do roku 2019, tj. do wielkości 7,53 mln osób zwiększyła się liczba jednodniowych odwiedzających z Polski. Jednodniowi odwiedzający z zagranicy stanowili natomiast w 2020 roku tylko niewiele ponad 2% ogółu gości bez noclegu - było ich w Małopolsce zaledwie 180 tys. osób (o 40% mniej niż w roku poprzednim).

 Turyści wyszli poza Kraków:

 Rok 2020 okazał się wyjątkowy nie tylko z uwagi na ograniczenia podróżowania w związku z pandemią, ale także pod względem miejsc pobytu w regionie. Ze względu na przyciągającą turystów bogatą ofertę kulturalną i historyczną, w poprzednich latach odwiedzający Kraków stanowili ponad 75% gości przyjeżdżających do Małopolski. W roku 2020 ich odsetek wynosił tylko 60%. Wynika to przede wszystkim ze struktury odwiedzających, gdyż Kraków do tej pory był podstawową destynacją turystów zagranicznych, a ze względów pandemicznych w roku 2020 było to niemożliwe. Ponadto, w odróżnieniu od lat poprzednich, udział odwiedzających Małopolskę i goszczących w Krakowie był wyższy wśród Polaków (61%) niż wśród obcokrajowców (51%). Co więcej, w obu grupach był on zdecydowanie niższy niż w latach wcześniejszych (w 2019 roku było to odpowiednio 76% i 87%).

 Jakie wnioski można wysnuć na podstawie badań branży turystycznej?

 Pandemia koronawirusa pokazała jak ważna jest zróżnicowana oferta turystyczna. Zamknięte granice, obowiązkowa kwarantanna czy strach przed epidemią powodowały, że odwróciła się całkowicie struktura turystów w Małopolsce. Do tej pory województwo nastawione było przede wszystkim na turystę zagranicznego i pobyty kilkudniowe, biznesowe i kulturalne, natomiast rok 2020 pokazał, jak ważne jest zdywersyfikowanie swojej oferty. Na szczęście Kraków i okolice charakteryzują się bogatą ofertą zarówno historyczną jak i naturalną a także szeroką gamą atrakcji turystycznych przyciągających wizyty jednodniowych turystów. Najprawdopodobniej rok 2021 będzie wyglądał bardzo podobnie dlatego niezmiernie istotne jest ciągłe rozbudowywanie oferty turystycznej regionu.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o ruchu turystycznym w Małopolsce w 2020 r. możesz przeczytać raport, który znajduje się tutaj:

https://strategiarozwojuturystyki.malopolskie.pl/images/Dokumenty/BRT_Malopolska_2020-raport.pdf